فرهنگی

تحول نگرش جهان عرب به ایران پس از عملیات طوفان الاقصی

⭕️ نگاه افکارعمومی جهان عرب به ایران پس از ۷ اکتبر

🔸 جمهوری اسلامی ایران و ذهنیت نسبت به آن در منطقه در دهه‌های اخیر تحت تأثیر مؤلفه‌ها و تحولات مختلفی بوده است‌. مؤلفه‌هایی که برخی از آنها خارج از کنترل و عملکرد دوران جمهوری اسلامی بوده و خواهد بود‌.

❗️ به طور مثال، بخشی از سنجش و افکارعمومی جهان عرب نسبت به جمهوری اسلامی برآمده از ذهنیت ساخته شده نسبت به روابط خاص و مخفیانه ایرانی‌ها با یهودی‌ها متأثر از دوران پهلوی و حتی پیش از پهلوی است.

🔻این ذهنیت‌های شکل گرفته و قضاوت‌ها گاهی به برداشت و تجربه‌های تاریخی برمی‌گردد. مثل اقدامات پهلوی در همراهی یهودیان زمانی که عرب‌ها در حال جنگ بودند یا تجربه و ذهنیت برساخته شده در همپیمانی ایرانی‌ها با مسیحیان و یهودیان در دوران جنگ میان صفویه و عثمانی.

⚠️حالا در میان این ذهنیت‌ها، جنگ ایران و عراق و تشدید نگاه طایفه‌ای به ایران و برخی تحولات دیگر در ابتدای انقلاب، فرصتی به جریان عربی ضد جمهوری اسلامی داد تا چندین دهه به تخریب وجهه ایران بپردازد‌. وجهه ساخته‌شده در دل تحولات منطقه این فرصت را داد تا مسیر را بر پمپاژهای خبری هم هموار کنند‌. به طور مثال بحران و فتنه سوریه نمونه‌ای از آن است.

🔴 این حساسیت‌ها موجب شده همیشه نگرش جهان عرب به رفتار منطقه‌ای ایران اهمیت داشته باشد. مؤسسه قطری «المرکز العربی للابحاث و دراسه السیاسات» از مراکز شناخته‌شده، قدیمی و معتبر نظرسنجی جهان عرب است. آمار افکارسنجی این مرکز از مردم کشورهای عربی و نسبت آنها با بازیگران اصلی حاضر در نزاع‌های منطقه‌ای همیشه مورد توجه بوده است.

👈 این مرکز ۱۰ نوامبر گزارشی به نام «ارزیابی افکارعمومی اعراب نسبت به ایران» منتشر کرده است. نکته قابل تأمل اینکه گزارش به آخرین نظرسنجی‌های این مرکز و مقایسه آن با سال‌های گذشته پرداخته و نتایجی از تغییر نگرش نسبت به ایران در کشورهای مختلف عربی پس از طوفان‌الاقصی به دست آورده که جالب توجه است‌.

🔸 براساس این گزارش، تصورات جهان عرب نسبت به ایران، در نتیجه تحولات منطقه‌ای و جهانی، در حال تغییر بوده است. درست است که بویژه پس از تحولات ۲۰۱۱، به ایران به عنوان تهدید و قدرتی بی‌ثبات‌کننده نگریسته می‌شد، اما نتایج نظرسنجی‌های استخراج شده از گزارش‌های ۲۰۲۲ و ۲۰۲۴ در مورد جنگ اسرائیل علیه غزه، دیدگاهی پیچیده‌تر را ارائه می‌دهند.

⭕️👈 در گزارش نظرسنجی این مرکز قطری آمده است: جنگ اسرائیل علیه غزه در سال ۲۰۲۳ و تشدید تنش‌های اخیر، مستقیماً بر نگرش مردم نسبت به بسیاری از مسائل تأثیر گذاشت. از آنجا که ایران خود را به عنوان حامی قوی جنبش‌های مقاومت فلسطین معرفی کرده است، این امر در نتایج نظرسنجی سال ۲۰۲۴ منعکس شد. ایران مثبت‌ترین رتبه را در میان کشورها در مورد موضعش در قبال جنگ غزه به دست آورد.

🔴 در این نظرسنجی از مردم ۱۴ کشور عربی پرسیده شده، تهدید و دشمن اصلی از منظر شما کیست؟ ۲۸ درصد اسرائیل، ۱۳ درصد آمریکا و ۹ درصد ایران را انتخاب کرده‌اند و پس از آن کشورهای دیگری با درصدهای نزدیک به صفر دیده می‌شوند.

✳️جالب است که سهم بالایی از ۹ درصد ایران، به دو کشور عراق و لبنان مربوط است که به واسطه جدال‌های داخلی به ترتیب ۴۴ درصد و ۱۹ درصد ایران را به عنوان تهدید اول انتخاب کرده‌اند. ۲۲ درصد کویتی‌ها و ۲۰ درصد سعودی‌ها هم ایران را انتخاب کرده‌اند. این رقم یعنی انتخاب ایران به عنوان دشمن و تهدید اول در میان فلسطینی‌ها تنها یک درصد است.

❗️باید دقت کرد که اگر اکنون ۹ درصد جهان عرب، ایران را تهدید اصلی می‌دانند، در برخی سال‌های بعد از ۲۰۱۱ درصد تهدید محوری ایران بیش از اسرائیل ثبت شده بود.

🔸 یکی از نشانه‌های دیگر این تغییر نگرش، کسب رتبه اول ایران در میزان رضایت افکار عمومی عربی در خصوص عملکرد در دوران جنگ غزه است. ایران با ۴۸ درصد در رتبه اول رضایت‌مندی قرار دارد. این در حالی است که تا پیش از طوفان‌الاقصی تردید‌های جدی نسبت به سیاست و رفتار ایران در مسأله فلسطین در میان افکار عمومی عربی وجود داشت و کشورهایی چون ترکیه، قطر و حتی مصر جایگاه بالاتری داشتند.

❗️برای درک بهتر این تغییر نگرش نسبت به ایران پس از ۷ اکتبر می‌توان دو گزاره دیگر نظرسنجی مرکز العربی للابحاث و دراسه السیاسات را مقایسه کرد. احساس تهدید دانستن ایران در سال ۲۰۱۶(اوج تحولات سوریه) ۷۳ درصد بوده، اما اکنون کمتر از ۱۷ درصد ایران را تهدید جدی یا نسبی دانسته‌اند که در مقایسه با سال ۲۰۱۶ فاصله فاحشی دارد.

✅تحولات طوفان‌الاقصی فرصتی مهم و جدی پیش روی ایران برای زدودن دهه‌ها فضاسازی‌ علیه کشورمان در خصوص نیات منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران است.

رهبر انقلاب:نسل چهارم بسیج، آماده و بالنده در سراسر کشور

🔸 نسل چهارم بسیج یعنی نوجوانان عزیز در سراسر کشور آماده به‌کار و تلاش است و حرکت ارزشمند و بسیار مهم بسیج باید نسل‌های متوالی در کشور بالنده، مستمر، کامل‌تر و قوی‌تر دست به دست شود.

🔸امام که به بسیجی بودن خود افتخار می‌کرد در پی چنین بسیج فراگیری بود، بسیجی که مربوط به قشر خاصی نیست و همه اقوام اصناف و قشرها را در برمی‌گیرد.

🔸 در جنگ ۱۲ روزه، ملت ایران بی‌تردید هم آمریکا و هم رژیم صهیونیستی را شکست داد. آنها آمدند و شرارت کردند اما کتک خوردند و دست خالی برگشتند و به هیچ‌یک از اهداف خود نرسیدند که این، شکستی واقعی برای آنها بود

🔸آنها برای جنگی برنامه‌ریزی کرده بودند که در آن بتوانند با تحریک ملت، مردم را هم به جنگ با نظام وادار کنند اما قضیه برعکس شد و به نحوی ناکام شدند

🔸 اختلافات میان قشرها و جناح‌های سیاسی وجود دارد اما مهم این است که در مقابل دشمن هم‌چون جنگ ۱۲ روزه، کنار هم باشیم که این همبستگی عامل بسیار مهمی برای اقتدار ملی است.

🔸کار اداره کشور سخت و سنگین است و دولت نیز کارهای خوبی از جمله ادامه کارهای نیمه تمام شهید رئیسی را شروع کرده که ان‌شاءالله نتایج آن را مردم خواهند دید

🔸اگر این همه اسراف نباشد بدون شک اوضاع کشور خیلی بهتر خواهد بود.

🌱

روزی تو در امروزت است: راز آرامش در لحظه

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام در حکمت ۳۷۹ نهج البلاغه، راز آرامش در زندگی را اینگونه بیان می‌فرمایند:

«فَلاَ تَحْمِلْ هَمَّ سَنَتِكَ عَلَى هَمِّ يَوْمِكَ كَفَاكَ كُلُّ يَوْمٍ عَلَى مَا فِيهِ فَإِنْ تَكُنِ اَلسَّنَةُ مِنْ عُمُرِكَ فَإِنَّ اَللَّهَ تَعَالَى سَيُؤْتِيكَ فِي كُلِّ غَدٍ جَدِيدٍ مَا قَسَمَ لَكَ وَ إِنْ لَمْ تَكُنِ اَلسَّنَةُ مِنْ عُمُرِكَ فَمَا تَصْنَعُ بِالْهَمِّ فِيمَا لَيْسَ لَكَ»

«فکر و اندوه سال آینده را بر فکر و اندوه امروز اضافه مکن! بنابراین رسیدگی به مشکلات هر روز برای آن روز کافی است. اگر سال آینده جزء عمرت باشد، خداوند هر روز تازه، روزی تازه می‌دهد و اگر از عمرت نیست، چرا غم و اندوه چیزی بخوری که مربوط به تو نیست.»

فلسفه زندگی در لحظه

این کلام عمیق امام علی علیه‌السلام، درمان اساسی اضطراب و نگرانی‌های بی‌جاست. ایشان به ما می‌آموزند که چگونه با مدیریت افکار خود، به آرامش درونی برسیم.

سه اصل طلایی برای زندگی بدون دغدغه

۱. امروزت را با فردایت سنگین نکن

«فکر و اندوه سال آینده را بر فکر و اندوه امروز اضافه مکن»

· هر روز به اندازه کافی چالش‌های خود را دارد

· ذهن ما گنجایش محدودی دارد؛ آن را با نگرانی‌های غیرضروری پر نکنیم

۲. توکل بر تقسیم‌بندی الهی

«اگر سال آینده جزء عمرت باشد، خداوند هر روز تازه، روزی تازه می‌دهد»

· روزی و توان تو، روزانه به تو می‌رسد

· همانطور که خداوند امروز تو را کفایت کرد، فردا نیز خواهد کرد

· این باور، اعتماد به خداوند را در وجودت تقویت می‌کند

۳. غم نخور برای آنچه مال تو نیست

«اگر از عمرت نیست، چرا غم و اندوه چیزی بخوری که مربوط به تو نیست»

· چرا برای آینده‌ای که شاید نیایی نگران باشی؟

· انرژی خود را بر روی اکنون متمرکز کن

این حکمت در زندگی امروز ما

در عصر اضطراب و استرس، این کلام امام مانند نسیمی شفابخش است:

برای مقابله با اضطراب مالی

به جای نگرانی برای درآمد سال آینده، بر بهبود شرایط امروز تمرکز کن.

برای مدیریت استرس شغلی

پروژه‌های بزرگ را به بخش‌های کوچک روزانه تقسیم کن.

برای آرامش روانی

یاد بگیر که فقط بر آنچه در کنترل توست تمرکز کنی.

تمرین عملی برای اجرای این حکمت

· هر صبح بگو: “امروز فقط امروز”

· هر شب شکرگزار روزی امروز باش

· همیشه به تقسیم‌بندی الهی اعتماد کن

امام علی علیه‌السلام به ما می‌آموزد که راز آرامش، در زندگی کردن یک روز در یک زمان است.

جوان‌سیمای چهل‌ساله: معجزه جسمانی امام زمان(عج)

امام رضا علیه‌السلام در پاسخ به پرسش اباصلت هروی درباره نشانه‌های قائم آل محمد(عج) فرمودند:

«عَلامَتُهُ أن يَكونَ شَيخَ السِّنِّ شابَّ المَنظَرِ، حَتّى إنَّ النّاظِرَ إلَيه لَيَحسَبُهُ ابنَ أربَعينَ سَنَةً أو دونَها»

«نشانه‌اش آن است که پیر سن و جوان‌سیماست، چنان که هر کس به وی می‌نگرد، او را چهل‌ساله یا کمتر می‌انگارد.»

جوانی ابدی؛ نشانه‌ای از قدرت الهی

این روایت شگفت‌انگیز از امام رضا علیه‌السلام، به یکی از معجزات ظاهری حضرت مهدی(عج) اشاره می‌کند که خود گواهی زنده بر قدرت بی‌پایان پروردگار است.

پیر سن، جوان‌سیما

امام زمان(عج) با وجود گذشت قرن‌ها از عمر شریفش، چهره‌ای جوان و شاداب دارد. این پدیده فراطبیعی، نشان‌دهنده عنایت خاص الهی به آخرین ذخیره خداوند روی زمین است.

چهل‌سالگی؛ اوج شکوفایی

چهل سالگی در فرهنگ اسلامی، سن کمال عقل و تجربه است. امام(عج) در اوج توانمندی فکری و جسمی ظاهر می‌شود تا بتواند جهان را به سوی عدالت رهبری کند.

پیام‌های این نشانه ظاهری

۱. تجلی قدرت خداوند

جوان ماندن امام در این مدت طولانی، خود معجزه‌ای مستمر است که هر بیننده‌ای را به تفکر وامی‌دارد.

۲. آمادگی کامل برای رهبری

ظاهر جوان امام(عج) نشان می‌دهد که ایشان از نیروی جسمانی و روحی کامل برای انجام مأموریت عظیم خود برخوردارند.

۳. امید به زندگی جاودانه

این ویژگی، نویدی است برای مؤمنان که در حکومت جهانی امام زمان(عج)، برکت و سلامت از مواهب الهی خواهد بود.

درسی برای ما

این نشانه به ما می‌آموزد که:

· قدرت خداوند بر همه چیز احاطه دارد

· ظاهر و باطن انسان می‌تواند تحت عنایت الهی دگرگون شود

· برای ظهور باید چشم‌انتظار معجزات الهی بود

منتظر واقعی کسی است که این نشانه‌ها را باور دارد و برای دیدن آن لحظه‌شماری می‌کند.

شُح؛ بیماری ثروتاندوزی یا فقر روح؟

امام حسن علیه السلام در پاسخ به پرسش پدر بزرگوارش امیرالمؤمنین علیه السلام درباره مفهوم شُح (تنگ‌چشمی و بخل) فرمودند:

«أن تَرى ما في يَدَيكَ شَرَفا وما أنفَقتَ تَلَفا» «تنگ‌چشمی آن است که آنچه را داری مایه شرافت پنداری و آنچه را انفاق کنی، تلف شده و بر باد رفته انگاری.»

نگاهی عمیق به بیماری بخل

این تعریف امام حسن مجتبی علیه السلام از شُح، پرده از ریشه‌های روانی و فکری این بیماری اخلاقی برمی‌دارد.

دو باور نادرست که بخل می‌آفرینند

۱. شرافت در ثروتاندوزی

انسان بخیل مال خود را مایه شرافت و عزت می‌پندارد. او فکر می‌کند هر چه بیشتر اندوخته داشته باشد، باارزش‌تر و محترم‌تر است.

۲. انفاق برابر با تلف شدن

از نگاه فرد بخیل، هر چه را ببخشد یا انفاق کند، از دست رفته و تباه شده است. او قادر به دیدن برکات مادی و معنوی انفاق نیست.

پیامدهای این نگرش نادرست

فقر روحانی

انسانی که شرافت را در اندوختن ثروت می‌بیند، به تدریج از معنویت و انسانیت فقیر می‌شود.

محرومیت از برکات الهی

کسی که انفاق را تلف شدن می‌پندارد، خود را از برکات مادی و معنوی بخشش محروم می‌کند.

انزوا و تنهایی

بخل، انسان را از محبت دیگران و لذت بخشش محروم می‌کند.

درمان بخل از نگاه امام حسن علیه السلام

تغییر نگرش نسبت به مال

ثروت، وسیله‌ای برای آزمایش است، نه مایه شرافت. شرافت واقعی در بخشش و ایثار است.

درک حکمت انفاق

آنچه انفاق می‌شود، تلف شده نیست؛ بلکه سرمایه‌گذاری در راه خداست که سود آن در همین جهان و آخرت بازمی‌گردد.

در زندگی امروز ما

در دنیای مصرف‌گرای امروز که ارزش انسان را با میزان دارایی‌هایش می‌سنجند، این کلام امام حسن علیه السلام یادآوری می‌کند که:

· ارزش واقعی در بخشش است، نه در اندوختن

· ثروت واقعی، ثروت روح و اخلاق است

· آنچه می‌بخشی، می‌ماند و آنچه نگه می‌داری، از دست می‌رود

بخشندگی، نه تنها فقر نمی‌آورد، بلکه برکت و گسترش در روزی را به همراه دارد.