فرهنگی

#شرایط ظهور امام زمان(عج) و چالش تعیین زمان آن: تحلیل روایی و عقلی  

انتظار فرج، از ارکان اساسی باور مهدویت است، اما این انتظارِ سازنده نیازمند آگاهی عمیق از مفاهیمی مانند شرایط ظهور، ماهیت قیام جهانی و بسترهای لازم برای تحقق این رویداد الهی است. یکی از پرسشهای کلیدی در این زمینه، شناخت حد نصاب شرایط ظهور و ارتباط آن با آمادگی مردمی است. آیا میتوان با استناد به شاخصه‌هایی مانند گسترش ظلم یا وقوع انقلاب‌ها، ادعا کرد که زمان ظهور فرا رسیده است؟  

حد نصاب شرایط ظهور: نقطه تلاقی شرط و مشروط  

در فلسفه اسلامی، رابطه بین شرط و مشروط همانند علت و معلول است؛ یعنی تحقق کامل شرط، به طور قطعی به وقوع مشروط می‌انجامد. در موضوع ظهور نیز آمادگی فراگیر مردم به عنوان یک شرط تامه مطرح است. اما پرسش اینجاست: آیا میتوانیم با اطمینان بگوییم این آمادگی به «حد نصاب» رسیده است؟  

- اگر کسی ادعا کند شرایط ظهور کامل شده، به طور غیرمستقیم زمان ظهور را تعیین کرده است.  

- این ادعا با روایات معصومین(ع) که شدیداً از تعیین وقت ظهور نهی کردهاند، در تضاد است.  

روایات معصومین: هشدار نسبت به تعیین زمان ظهور  

امام صادق(ع) در حدیثی صریح میفرمایند:  

هر کس برای تو زمانی برای ظهور مشخص کرد، بدون ترس او را تکذیب کن! چرا که ما برای هیچکس زمانی تعیین نمی‌کنیم. (کتاب الغیبه، شیخ طوسی)  

همچنین در روایتی از امام رضا(ع)، زمان ظهور به قیامت تشبیه شده است:  

پرسیدند: قائم(عج) چه زمانی خروج میکند؟ پیامبر(ص) فرمودند: مثال او مانند قیامت است که تنها خداوند زمانش را میداند؛ ناگهانی و بیخبر می‌آید(کمال الدین، شیخ صدوق)  

چرا ادعای تحقق شرایط ظهور، تعیین وقت است؟  

بر اساس آموزههای مهدویت، **شرایط ظهور** دو جنبه دارد:  

1. شرایط عمومی: مانند گسترش ظلم و فساد.  

2. شرایط خاص: مانند وجود یاران آماده و نقشه جهانی الهی.  

اگرچه شاید نشانه‌های عمومی (مانند ناامنی در خاورمیانه) مشهود باشد، اما شرایط خاص از دید مردم پنهان است. ادعای تحقق این شرایط بدون علم به غیب، به معنای دخالت در اراده الهی و تکذیب روایات است.  

 سئوالات متداول درباره ظهور  

- آیا انقلابهای مرد نشانه آمادگی است؟  

 هر حرکت اصلاحی ارزشمند است، اما شرط کافی برای ظهور نیست.  

- آیا میتوان با دعا یا اقدامات اجتماعی ظهور را تسریع کرد؟ 

 آری، اما این به معنای تعیین وقت نیست؛ بلکه انجام وظیفه در مسیر انتظار فعال است.  

انتظار آگاهانه، پرهیز از شتابزدگی  

انتظار واقعی یعنی تلاش برای ایجاد بسترهای اخلاقی و اجتماعی ظهور، همراه با توکل به خداوند و پرهیز از تحلیلهای شتابزده. به فرموده امام خمینی(ره): انتظار فرج، انتظار قدرت اسلام است. وظیفه ما ساختن جامعهای بر اساس عدالت و معنویت است، نه پیش‌بینی زمانی که تنها در علم الهی است.  

 کلمات کلیدی

شرایط ظهور، حد نصاب ظهور، تعیین وقت ظهور، روایات مهدویت، امام صادق، امام رضا، انتظار فرج، یاران امام زمان.

برای موفقیت در امتحانات بدون اضطراب 

۱. شب قبل از امتحان  

- حداقل ۶ تا ۷ ساعت خواب خوب و آرام.  

- آماده کردن وسایل امتحان: کارت ورود به جلسه، خودکار اضافه، مداد، پاک‌کن، ماشین‌حساب (اگه مجازه)، آب و خوراکی سبک.  

- مرور خیلی سریع نکات مهم، نه درس عمیق.  

۲. صبح روز امتحان  

- صبحانه‌ی سبک و انرژی‌زا: تخم‌مرغ، عسل، گردو، موز یا نان و پنیر.  

- نوشیدن آب کافی.  

- اجتناب از غذاهای سنگین یا پرچرب.  

- پوشیدن لباس راحت و مناسب با دمای هوا.  

۳. مسیر تا جلسه امتحان  

- زودتر از معمول راه بیفت تا با خیال راحت برسی.  

- گوش دادن به موسیقی آرام (اگه دوست داری) برای کاهش استرس.  

- از حرف زدن درباره سوالات با بقیه خودداری کن.  

۴. قبل از شروع امتحان  

- ۳ تا نفس عمیق: (دم – نگه‌داشتن – بازدم آهسته).  

- نگاهی کلی به سوالات بنداز، سوالات راحت رو نشانه‌گذاری کن.  

- مغزت رو شرطی کن: (من بلدم. آرام، با تمرکز، یکی‌یکی پیش میرم).  

۵. حین امتحان  

- فقط روی یه سوال تمرکز کن، گیر کردی؟ رد کن.  

- نوشیدن آب در طول امتحان (کم‌کم، نه زیاد).  

- اگه حواست پرت شد: بگو “برگرد به سوال".  

- نوشتن با اعتماد به نفس، حتی اگه مطمئن نباشی.  

۶. پایان امتحان  

- مرور سریع جواب‌ها (اگه وقت داری).  

- اطمینان از نوشتن اطلاعات لازم (نام، شماره داوطلبی و…).  

- تحویل برگه با آرامش، بدون وسواس.

زندگی مشترک موفق، فراتر از هیجانات اولیه عشق، نیازمند دانش علمی و مهارت‌های کاربردی در حوزه همسرداری است. براساس پژوهش‌های جان گاتمن، روانشناس برجسته روابط، ۷۰٪ تعارضات زناشویی هرگز حل نمی‌شوند، اما زوج‌های موفق یاد می‌گیرند با حفظ احترام، این تفاوت‌ها را مدیریت کنند. کلید این موفقیت، ترکیبی از ارتباط مؤثر، همدلی عاطفی و تلاش آگاهانه است.  

۱. ارتباط مؤثر: گوش دادن فعال + بیان بدون قضاوت  

براساس نظریه «حلقه اعتماد»، گوش دادن فعال (با تمرکز کامل، تکان دادن سر و بازخورد کلامی مانند «متوجه شدم») احساس امنیت روانی ایجاد می‌کند. همچنین، استفاده از جملات «من محور» مثل «احساس می‌کنم وقتی دیر به خانه می‌آیی…» به جای سرزنش، از تشدید تنش جلوگیری می‌کند.  

۲. همدلی عاطفی: درک احساسات بدون راه‌حل‌سازی فوری  

دکتر سو جانسون، بنیانگذار رویکرد درمانی EFT، تأکید می‌کند: «همسرتان را نه با منطق، بلکه با قلب بشنوید». مثلاً اگر همسرتان از فشار کاری شکایت دارد، نگویید «سعی کن استرس نداشته باشی»، بلکه بگویید «میدانم چقدر سخت است، کنارت هستم».  

۳. مدیریت تعارض

 به جای رقابت بر سر «پیروزی»، به دنبال راه‌حل‌هایی باشید که نیازهای هر دو طرف را تأمین کند. مثلاً اگر اختلاف بر سر گذراندن وقت با خانواده است، برنامه‌ای طراحی کنید که هم زمانِ باکیفیت برای زوجین و هم ملاقات با خانواده وجود داشته باشد.  

۴. زمان‌های کیفی

براساس نظریه «پنج زبان عشق» گری چاپمن، برای برخی افراد، زمان‌های دونفره (مثل پیاده‌روی هفتگی یا شام بدون موبایل) مهم‌ترین نشانه عشق است. این زمان‌ها باید بدون حواس‌پرتی و متمرکز بر شناخت عمیق‌تر همسر باشد.  

۵. قدردانی  

تحقیقات دانشگاه هاروارد نشان می‌دهد زوج‌هایی که روزانه حداقل یکبار از هم تشکر صادقانه می‌کنند (مثلاً «قدردان زحماتت در تربیت بچه‌ها هستم»)، ۳۴٪ احساس رضایت بیشتری دارند.  

۶. واقع‌گرایی در انتظارات  

براساس مطالعات، ۸۰٪ موفقیت رابطه به عوامل خارج از عشق (مثل مهارت‌های حل مسئله، انعطاف‌پذیری و سازگاری) وابسته است. پذیرش این که «همسر کامل وجود ندارد»، فشارهای غیرضروری را کاهش می‌دهد.  

همسرداری موفق، یک فرآیند یادگیری مداوم است. حتی بهترین زوج‌ها نیز گاهی نیاز به مشاوره حرفه‌ای دارند. مهم این است که هرگز تلاش برای رشد رابطه را متوقف نکنید!

راهنمای عملی برای گرمی زندگی مشترک؛ از نگاه قرآن کریم

برای بانوان

همیشه با آراستگی و آمادگی، منتظر همسرتان باشید.  

- هنگام خروج او از خانه، تا دم در بدرقهاش کنید و با آمادگی کامل به استقبالش بروید.  

- از مقایسه همسرتان با مردان دیگر (چه در تعریف، چه در خواسته‌های مالی) خودداری کنید.  

- مشکلات را در اولین لحظه ورودش مطرح نکنید و سطح انتظارات را با تواناییهای او تنظیم کنید.  

برای آقایان

قرآن در سوره نساء می‌فرماید:  

«با همسرانتان به نیکی و احترام زندگی کنید» (آیه ۱۹).  

ملا نصر‌الدین با دوستی صحبت می‌کرد. خوب ملا، هیچ وقت به فکر ازدواج افتاده‌ای؟ ملا نصر‌الدین پاسخ داد: فکر کرده‌ام. جوان که بودم، تصمیم گرفتم زن کاملی پیدا کنم. از صحرا گذشتم و به دمشق رفتم و با زن پر حرارت و زیبایی آشنا شدم اما او از دنیا بی‌خبر بود. بعد به اصفهان رفتم؛ آن جا هم با زنی آشنا شدم که معلومات زیادی درباره‌ی آسمان داشت، اما زیبا نبود. بعد به قاهره رفتم و نزدیک بود با دختر زیبا با ایمان و تحصیل کرده‌ای ازدواج کنم.

پس چرا با او ازدواج نکردی؟ آه، رفیق! متاسفانه او هم دنبال مرد کاملی می‌گشت