فرهنگی

آرشیو با ساختار نوينش در ایران، با تصویب «قانون تأسیس سازمان اسناد ملّی ایران» در هفدهم اردیبهشت‌ماه سال 1349 در مجلس شورای ملّی، پايه‌گذاری شد. این سازمان تا سال 1381 به عنوان سازمانی مستقل زير نظر سازمان امور استخدامي مشغول فعالیت بود، تا اين كه در تاريخ 9/6/1381، بر اساس مصوبه شوراي عالي اداري، با کتابخانه ملّی ایران ادغام و سازماني جديد با عنوان «سازمان اسناد و كتابخانه ملّي جمهوری اسلامي ايران» به وجود آمد و هر دو نهاد پيشين، در آن به عنوان معاونت‌هائي مستقل، شروع به فعاليت كردند. 

آرشيو ملي ايران (معاونت اسناد ملي) بر اساس قانون وظيفة شناسائی، ارزشيابی، گردآوری اسناد وزارتخانه‌ها، نهادها، سازمان‌ها و دستگاه‌های دولتی و نيز امحاي اوراق زائد آن‌ها را بر عهده دارد. اسناد واجد ارزش نگهداری پس از انتقال به آرشيو ملي ضد عفونی، مرمت و آنگاه تنظيم و پردازش و آماده اطلاع‌رسانی و ارائه به پژوهشگران مي‌شوند.

   گفتني است كه، اسناد فهرست نويسی شده پس از ورود اطلاعات از طريق وبگاه سازمان قابل جستجو مي‌باشند. 

آرشيو ملي دارای چهار اداره‌كل، فراهم‌آوری و ارزشيابی، مرمت و حفاظت، توصيف و پردازش و خدمات آرشیوی است. 

   سازمان اسناد و كتابخانه ملي دارای 12 نمايندگی استانی و منطقه‌ای در اصفهان، فارس، همدان، بوشهر، يزد، كرمان، سيستان و بلوچستان، خراسان رضوي، مازندران، گيلان، شمال غرب(تبريز) و قزوين است كه از جمله مهم‌ترين وظايف آن‌ها شناسائی، ارزشيابي، گردآوري و نگهداري اسناد استان‌ها و ارائه خدمات آرشیوی به مراجعان است. 

اداره‌کل خدمات آرشیوی (ادارة ارتباطات آرشیوی) به مناسبت 19 اردیبهشت، روز اسناد ملی و میراث مکتوب، نمایشگاهی مجازی شامل23 با معرفی34 برگ سند آماده‌سازی و در وبگاه سازمان تقدیم علاقه‌مندان کرده است.

امام رضا علیه السلام

هُوَ حَبلُ اللَّهِ المَتينُ، وعُروَتُهُ الوُثقى و طَريقَتُهُ المُثلى، المُؤَدّي إلَى الجَنَّةِ وَ المُنجي مِنَ النّارِ

-در باره قرآن- آن، ريسمان استوار خدا، محكم‌‏ترين دستاويز او و بهترين راه اوست كه به بهشت مى‌‏انجامد و از آتش [ دوزخ ]مى‌‏رهانَد .(عيون أخبار الرضا عليه السلام : ج٢ ص١٣٠ ح٩)

تحلیل حدیث امام رضا (ع) درباره قرآن کریم  

امام رضا (ع) در این حدیث شریف، قرآن کریم را با سه ویژگی بنیادین معرفی می‌کنند:  

۱. «حبل اللَّه المَتین» (ریسمان استوار خداوند): قرآن پیوند ناگسستنی میان انسان و خداست که با تمسک به آن، از گمراهی و سقوط در امان می‌مانیم.  

۲. «عُروَتُهُ الوُثقى» (دستاویز محکم): قرآن همچون نقطه اتکایی امن است که در گرداب شبهات و مشکلات، پناهگاه انسان مؤمن است.  

۳. «طَریقَتُهُ المُثلى» (راه برتر): قرآن نه تنها یک کتاب، بلکه «سبک زندگی» الهی است که سعادت دنیا و آخرت را تضمین می‌کند.  

امام (ع) نتیجه پیروی از قرآن را نیز در دو محور بیان می‌فرمایند:  

- هدایت به بهشت به عنوان جایگاه ابدی نیکوکاران.  

- نجات از آتش دوزخ به عنوان عاقبت گمراهان.  

 عزت نفس سالم: ۶ ستونی که زندگی شما را متحول می‌کند 

عزت نفس سالم، پایهی یک زندگی رضایتبخش و معنادار است. این مفهوم فقط به “احساس خوب داشتن” محدود نمیشود، بلکه مهارتی اکتسابی است که بر شش اصل کلیدی استوار است. درک این اصول و تمرین آنها، مانند نقشهی گنجی است که شما را به سمت خودشناسی، رشد فردی و روابط سالم هدایت میکند. 

۱. زندگی آگاهانه 

ذهن آگاهی را فراموش نکنید! آگاهی از افکار، احساسات، ارزشها و محیط اطراف، اولین قدم برای ساختن عزت نفس است. بهجای فرار از واقعیت، با آن روبهرو شوید. هر تصمیم یا عمل شما آگاهانه باشد، نه ناشی از عادتهای کورکورانه.  

۲. پذیرش خود بدون قضاوت 

خودتان را با تمام نقاط قوت و ضعف بپذیرید. این به معنای توجیه اشتباهات نیست، بلکه یعنی با خودتان مانند یک دوست مهربان رفتار کنید. حتی اگر از تصمیمی پشیمان شدید، به‌جای سرزنش، از آن درس بگیرید.  

۳. مسئولیت‌پذیری 

شما نویسندهی زندگی خود هستید. منتظر نمانید دیگران مشکلاتتان را حل کنند یا شما را خوشحال کنند. رضایت واقعی زمانی میآید که بدانید قدرت تغییر شرایط در دستان خودتان است.  

۴. ابراز وجود 

نیازها و خواسته‌هایتان را محترمانه بیان کنید. این نه بهمعنای سلطهگری است، نه سکوت تحقیرآمیز. مثلاً اگر در محل کار حق شما ضایع می‌شود، با جملاتی مثل «من احساس میکنم این تقسیم کار ناعادلانه است» موضع خود را شفاف کنید.  

۵. هدفمندی 

بدون هدف، مانند قایقی بیبالگرد در دریاستید! اهداف کوچک و بزرگ تعیین کنید و هر روز قدمی بهسوی آنها بردارید. حتی پیشرفتهای جزئی را جشن بگیرید تا انرژیتان حفظ شود.  

۶. صداقت در عمل 

وفاداری به ارزشها، اعتمادبه‌نفس شما را تقویت میکند. اگر به اصول اخلاقی خود پایبند باشید، حتی در موقعیت‌های سخت، عزت نفستان خدشه‌دار نمی‌شود.  

عاقبت قرآن خوانِ بی تقوا

در یکی از شبها امیرالمؤمنین علیه السلام از مسجد کوفه به سوی منزل خود حرکت کرد. 

کمیل بن زیاد که از یاران خوب آن حضرت بود امام را همراهی می‌نمود. گذرشان از کنار خانه مردی افتاد که صدای قرآن خواندنش بلند بود و آیه ۹ سوره زمر را با صدای دلنشین و زیبا می‌خواند. 

کمیل از حال معنوی این مرد بسیار لذت برد و در دل بر او آفرین گفت. بدون آنکه سخنی در زبان بگوید. 

حضرت به حال کمیل متوجه شد و رو به او کرد و فرمود: «ای کمیل! صدای قرآن خواندن او تو را گول نزد زیرا او اهل دوزخ است (چه بسا قرآن خوانی هست که قرآن بر او لعنت می‌کند) و بزودی آنچه را که گفتم به تو آشکار خواهم کرد!»

کمیل از این مسئله متحیر ماند، نخست اینکه امام علیه السلام به زودی از فکر و نیت او آگاه گشت، دیگر اینکه فرمود: این مرد با آن حال روحانیش اهل دوزخ است. 

مدتی گذشت. حادثه گروه خوارج پیش آمد و کارشان به آنجا رسید که در مقابل امیرالمؤمنین ایستادند و علی علیه السلام با آنان جنگید در حالی که حافظ قرآن بودند. 

پس از پایان جنگ که سرهای آن طغیان گران کافر بر زمین ریخته بود، امیرالمؤمنین علیه السلام به یکی از سرها اشاره کرد و فرمود: 

«ای کمیل! این همان شخصی است که در آن شب قرآن می‌خواند و از حال او در تعجب فرو رفتی.» آنگاه کمیل حضرت را بوسید و استغفار کرد.

📚بحارالانوار ج ۳۳، ص ۳۹۹.

تحلیل محتوایی روایت

امام علی(ع) در این روایت، به دو نکته اساسی اشاره می‌کنند:  

1. تفاوت ظاهر و باطن: قرآن‌خوانیِ بدون تقوا و اخلاص، نه تنها نجات‌بخش نیست، بلکه ممکن است موجب لعنت الهی شود. این موضوع با آیاتی مانند «وَیْلٌ لِّلْمُصَلِّینَ الَّذِینَ هُمْ عَن صَلَاتِهِمْ سَاهُونَ» (سوره ماعون) همسو است .  

2. نفاق در عبادت: داستان مرد خوارجی که با وجود حافظ قرآن بودن، به دلیل عدم پایبندی به عدالت و تقوا، اهل دوزخ شد، نمونه‌ای از «نفاق عملی» است؛ یعنی تطابق نداشتن عمل با اعتقاد .  

- تقوا شرط قبولی اعمال است، چنانچه در قرآن آمده: «إِنَّمَا یَتَقَبَّلُ اللَّهُ مِنَ الْمُتَّقِینَ» (مائده/۲۷) .  

- امام صادق(ع) می‌فرمایند: «عمل اندک با تقوا، بهتر از عمل فراوان بدون تقواست» .  

امام باقر علیه السلام فرمود:

 یکی از پیامبران بنی اسرائیل عبور می کرد، دید مرد مؤمنی در حال جان دادن است، ولی نصف بدنش در زیر دیواری قرار گرفته، و نیمی در بیرون دیوار است، و پرندگان و سگها بدن او را متلاشی کرده اند و می درند

از آنجا گذشت، در مسیر راه خود دید یکی از امیران ستمکار آن شهر مرده است، جنازه او را بر روی تخت نهاده اند و با پارچه ابریشم کفن نموده اند، و در اطراف تخت، منقل هائی نهاده اند که بوی خوش عودهای خوشبو از آنها برخاسته است.

📌 آن پیامبر به خدا متوجه شد و عرض کرد: خدایا من گواهی می دهم که تو حاکم و عادل هستی و به کسی ظلم نمی کنی، این مرد ‘مرد اولی’ بنده تو است و به اندازه یک چشم به هم زدن، برای تو شریک نگرفته، مرگ او را آن گونه ‘با آن وضع رقبت بار’ قرار دادی و این ‘امیر’ نیز یکی از بنده های تو است که به اندازه یک چشم به هم زدن به تو ایمان نیاورده است؟

 ’آن چیست و این چیست؟’ خداوند به او وحی کرد: 

ای بنده من! همان گونه که گفتی حاکم و عادل هستم و به کسی ظلم نمی کنم. آن ‘مرد اولی’ بنده من، نزد من گناهی داشت، مرگ او را با آن موضوع قرار دادم تا مجازات گناه او این گونه انجام گیرد، و وقتی که مرد، هیچ گونه گناهی در او بجای نماند

 ولی این بنده من ‘امیر’ که کار نیکی در نزد من داشت، مرگ او را با چنین وضعی قرار دارم، تا پاداش کار نیک او را داده باشم و هنگام مرگ نزد من هیچگونه نیکی و طلب نداشته باشد.

📙 اصول کافی، جلد ۲ ، ص۴۴۶ ، باب عقوبه الذنب ، حدیث ۱۱