فرهنگی

قـائـم، وقتـی ظـهـور مـی‌کنـد…

  امام رضا علیه‌السلام: «… وإنَّ القائِمَ هُوَ الَّذي إذا خَرَجَ كانَ في سِنِّ الشُّيوخِ ومَنظَرِ الشُّبّانِ، قَويّاً في بَدَنِهِ، حَتَّى لَو مَدَّ يَدَهُ إلَى أعظَمِ شَجَرَةٍ عَلَى وَجهِ الأَرضِ لَقَلَعَها! ولَو صاحَ بَينَ الجِبالِ لَتَدَكدَكَت صُخورُها!…».

  …قائم، كسى است كه وقتى ظهور مى‌‏كند، در سنّ پيران و سيماى جوانان است، بدنى چنان نيرومند دارد كه اگر دستش را به طرف بزرگ‏ترين درخت روى زمين ببرد، آن را از ريشه در مى‌‏آورد و اگر در كوهستان فرياد زند، صخره‏‌ها در هم مى‌‏ريزند….

 📚 كمال الدين : ص٣٧٦ ح٧

توضیح و تحلیل حدیث:

این روایت را می‌توان به دو بخش صفات ظاهری و توانایی‌های خارق‌العاده تقسیم کرد:

۱. صفات ظاهری: تلفیق حکمت و جوانی

· «در سن پیران و سیماى جوانان است»: این عبارت به کمال عقلی و تجربهٔ بی‌نظیر ایشان (حکمت پیران) همراه با شادابی، قدرت و طراوت یک جوان اشاره دارد. این ترکیب، رهبری بی‌نظیر و کامل را می‌رساند.

۲. توانایی‌های خارق‌العاده: نشانه‌ای از قدرت الهی

· قلع بزرگ‌ترین درختان: این نماد برچیدن ریشه‌های فساد، شرک و طاغوت در جهان است. نشان می‌دهد که هیچ قدرت ظالمانه و کهنی در برابر ارادهٔ او مقاومت نخواهد کرد.

· فروریختن کوه‌ها با فریاد: این موضوع نشان‌دهنده عظمت آوازه و هیبت ایشان است. ندای او چنان قدرتمند است که پایه‌های سست نظامات ستمگرانه را در هم می‌ریزد و همگان را به فرمانبردارى وا می‌دارد.

این توصیفات، تصویری از منجی را ترسیم می‌کند که نه تنها دارای بینش و حکمت عمیق است، بلکه از قدرت و توانایی بی‌مانندی برای ایجاد دگرگونی در کل جهان برخوردار است.

اللهم عجل لولیک الفرج 🤲

 چهار نور درون: وقتی عبادت می‌کنیم، چه چیزی در دل ما می‌درخشد؟

#تلنگر 

عبادت چراغ راه است، اما رنگ این نور به نیت ما بستگی دارد…

🔦 عبادت از جنس ترس نوری لرزان و بی‌ثبات است.مانند شمعی که با وزش کوچک‌ترین باد تردید، خاموش می‌شود. این عبادت، بر پایه اضطراب است، نه شناخت.

💼 عبادت از جنس معامله نوری حسابگر و شرطی است.مانند فانوسی که فقط تا جایی راه را روشن می‌کند که “سود” ما در آن باشد. رابطه‌ای است بر اساس داد و ستد، نه ایثار.

☀️ عبادت از جنس عشق نوری زلال و بی‌منت است.مانند خورشید که بی‌آنکه انتظاری داشته باشد، می‌تابد. این عبادت، زاییده شناخت و محبت است، نه نیاز و ترس.

🌳 عبادت از جنس طلبکاری اما نوع چهارم…خطرناک‌ترین و پیچیده‌ترین آنهاست. این عبادت،شبیه کسی است که به درخت میوه، فقط برای سیب‌هایش سلام می‌کند.

✅وقتی درخت پرثمر است، عاشقانه در سایه‌اش می‌نشیند.

❌و وقتی فصل میوه‌دهی به پایان می‌رسد، آن را رها می‌کند. این نگاه،"باغبان” را فراموش کرده و اسیر “میوه” شده است.

🍃 پرسش پایانی: وقتی سجده می‌کنیم، آیا به دنبال«سیب» هستیم؟ (پاداش، اجابت دعا، بهشت)… یا چشم به چهره«باغبان» داریم؟ (خداوند، به خودی خود و فارغ از هر عطایی)

پاسخ: حقیقت آنجاست که عبادتِ عاشقانه، حتی اگر سیبی نباشد، باز هم در سایه‌ی آن درخت خواهد ماند، چون عاشق باغبان است، نه میوه‌هایش.

سؤال ما از خودمان: نور درونی من در مسیر عبادت، از کدامین جنس است؟

علم فقه در برابر چالش‌های نوظهور

چالش‌های اصلی:

· پیشرفت فناوری: مسائل مربوط به هوش مصنوعی، مهندسی ژنتیک، شبیه‌سازی، و اینترنت اشیاء.

· تحولات پزشکی: مباحثی مانند تغییر جنسیت، پیوند اعضا، و باروری مصنوعی.

· تحولات اقتصادی: ظهور معاملات مالی جدید و پیچیده.

· خلأ نص: عدم وجود حکم صریح برای این مسائل در منابع اولیه فقه.

رویکردهای فقهی در مواجهه با چالش‌ها

1. رویکرد نص‌گرایانه (محافظه‌کارانه):

   · تأکید بر ظواهر نصوص و احتیاط.

   · ممکن است به انزوا یا عدم کارآمدی فقه در برخی عرصه‌های جدید بینجامد.

2. رویکرد عقلانی (اصلاح‌طلبانه):

   · پرچم‌داران: محمد عبده، اقبال لاهوری، مرتضی مطهری.

   · شاخصه: اعتقاد به “فقه پویا” و استفاده از عقل و مصلحت در استنباط.

3. رویکرد مقاصدی (هدف‌مند):

   · پرچم‌داران: شاطبی، ابن عاشور، جمال الدین عطیه.

   · شاخصه: تمرکز بر اهداف کلان شریعت (جلب مصالح و دفع مفاسد). این رویکرد انعطاف‌پذیری بالایی ایجاد می‌کند.

4. رویکرد تلفیقی و میان‌رشته‌ای (الگوهای جدید):

   · ویژگی: بهره‌گیری از علوم روز (مانند پزشکی، اقتصاد و علوم کامپیوتر) برای فهم دقیق موضوع حکم.

   · هدف: ارائه احکامی که هم متعهد به اصول دینی باشند و هم پاسخگوی نیازهای واقعی بشر معاصر.

نتیجه‌گیری

آینده علم فقه در گرو توانایی آن در ترکیب هوشمندانه این رویکردها است. به نظر می‌رسد تلفیق “رویکرد مقاصدی” با “رویکرد میان‌رشته‌ای"، کارآمدترین راهکار برای استنباط احکامی باشد که:

· وفادار به اصول و مقاصد شریعت هستند.

· واقعیاتِ به سرعت در حال تغییر جهان جدید را درک می‌کنند.

· قادر به ارائه راهکارهای عملی و مفید برای زندگی مسلمانان هستند.

این تحول، نیازمند تربیت فقیهانی است که علاوه بر تسلط بر علوم سنتی اسلامی، با دنیای مدرن و دانش‌های جدید نیز آشنا باشند.

معجزه قرآن در اتاق عمل: داستان جراحی بدون بیهوشی آیت‌الله خوانساری

حضرت آیت الله العظمی حاج سیّد احمد خوانساری»که ازاعاظم مراجع تقلید بودند، به دلیل بیماری زخم معده،به دستور پزشک معالج در بیمارستان بستری شدند. 

چون ایشان سالخورده و ضعیف البنیه بودند و دروقت بستری شدنشان هشتاد و نه سال از عمرشان می گذشت، لذا طاقت تحمّل جراحی شدن بدون بیهوشی ممکن نبود، و از طرفی هم ایشان، اجازه بیهوش کردن را نمی دادند؛زیرا معتقد بودند که در هنگام بیهوشی، تقلید مقلّدین و اجازاتی که داده اند اشکال پیدا می کند.

دکتر معالج به ایشان عرض می کنند که طبق آزمایش ها و عکس برداری ها، باید حتماً عمل جرّاحی روی حضرتعالی صورت گیرد.

 آیت الله خوانساری می فرمایند:

 «مانعی ندارد، عمل جرّاحی را هر وقت خواستید شروع کنید.ولی قبل از آن به من خبر دهید که با تلاوت قرآن و توجّه به آن، مشکل بیهوش شدن هم حل شود.»

 دکتر جرّاح پذیرفت و لحظاتی بعد عرض کرد: «ما آماده هستیم که دست به کار شویم.»

آیت الله خوانساری فرمودند:

«هر وقت من شروع به خواندن قرآن کردم،شما هم شروع کنید.»

دکتر می گوید: «تا ایشان شروع به خواندن سوره انعام کردند، چاقوی جرّاحی را روی شکم ایشان گذاشتیم و دست به کار شدیم.

 ایشان چنان بی حرکت بودند که گویی در حال بیهوشی کامل هستند. بعد از پاره کردن و دوختن و اتمام کار، خدمتشان عرض شد که:

« حضرت آقا، کار ما تمام شد.»

ایشان هم قرآن را بستند و فرمودند: «صَدَقَ اللهُ الْعَلِيُّ العظيم.»

عرض کردم: «آقا، دردتان نیامد؟»

👌فرمودند: «مشغول خواندن قرآن بودم، نفهمیدم»

 📒بدیع الحکمه: ص۲۲۰،۲۲۱

هنر ارتباط حسنه: راهکار امام حسن عسکری برای ارتباط با مخالفان

امام حسن عسكرى عليه السلام: فى تفسير قوله تعالى «وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْنا»قالَ: قُولُوا لِلنّاسِ كُلِّهُمْ حُسْنا مُؤْمِنِهُمْ وَ مُخالِفِهُمْ، اَمَّا الْمُؤْمِنونَ فَيَبْسُطُ لَهُمْ وَجْهَهُ وَ اَمَّا الْمُخالِفونَ فَيُكَلِّمُهُمْ بِالْمُداراةِ لاِجْتِذابِهِمْ اِلىَ الاْيمانِ. فَاِنِ اسْتَتَرَ مِنْ ذلِكَ بِكفِّ شُرورِهمْ عَنْ نَفْسِهِ وَ عَنْ اِخْوانِهِ الْمُؤْمِنينَ؛  

در تفسير آيه «با مردم، به زبان خوش سخن بگوييد»، فرمودند: يعنى با همه مردم، چه مؤمن و چه مخالف، به زبان خوش سخن بگوييد. مؤمن، به هم مذهبان، روى خوش نشان مى دهد و با مخالفان، با مدارا سخن مى گويد تا به ايمان، جذب شوند و حتّى اگر نشدند، با اين رفتار، از بدى هاى آنان در حقّ خود و برادران مؤمنش، پيشگيرى كرده است.

تفسیر: امام (ع) با تأکید بر کلمه «کُلِّهُمْ» دایره شمول این دستور الهی را به وضوح مشخص می‌کنند. این رفتار نیک، محدود به برادران دینی، همکیشان یا هم‌فکران نیست. بلکه شامل همۀ انسان‌ها، اعم از موافق و مخالف، مسلمان و غیرمسلمان، دوست و دشمن می‌شود.

· پشتوانه قرآنی: این حکم، تجلی همان دستور کلی قرآن در برخورد با همه انسان‌هاست:

  «وَ قُولُوا لِلنّاسِ حُسْناً» (سوره بقره، آیه ۸۳)

  · «و با مردم [همه مردم] به زبان نیک سخن بگویید.»

  · نکته: این آیه به صورت مطلق نازل شده و امام (ع) با تفسیر خود، این اطلاق را تأیید و تشریح می‌فرمایند.