فرهنگی

«بزرگی انسان در بخشش است؛ نگاهی علوی به هنر عفو و پرده‌پوشی

 زیبایی دل در پرده‌پوشی است

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام فرمودند: «بدترین مردم کسی است که لغزش را نمی‌بخشد و عیب را نمی‌پوشاند.»

(غررالحکم، ح ۵۷۳۵)

بخشیدن خطای دیگران، نشانه بزرگیِ روح است؛ و پوشاندن عیوب، آینه‌ی ایمان و محبت.

آن‌کس که در پی آشکار کردن خطای مردم است، در حقیقت زشتیِ درون خود را فریاد می‌زند.

انسانِ مؤمن، به جای تماشای لغزش‌ها، به ترمیم دل‌ها می‌اندیشد؛

و به جای داوری، دست مهربانی می‌گشاید.

زیبایی دل در آن است که نه ببیند عیب، نه بازگو کند خطا.

حدیث لوح فاطمه(س)؛ سند آسمانی امامت دوازده امام در کلام امام باقر(ع)

َ 

حدیث لوح فاطمه (سلام‌الله علیها)

امام باقر علیه‌السلام :  عَنْ أَبِي جَعْفَرٍ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِيٍّ عَلَيْهِ السَّلاَمُ عَنْ جَابِرِ بْنِ عَبْدِ اَللَّهِ اَلْأَنْصَارِيِّ قَالَ: دَخَلْتُ عَلَی‌ فَاطِمَةَ بِنْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّی‌ اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ بَيْنَ يَدَيْهَا لَوْحٌ فِيهِ أَسْمَاءُ اَلْأَوْصِيَاءِ وَ اَلْأَئِمَّةِ مِنْ وُلْدِهَا فَعَدَدْتُ اِثْنَيْ عَشَرَ اِسْماً آخِرُهُمْ اَلْقَائِمُ مِنْ وُلْدِ فَاطِمَةَ ثَلاَثَةٌ مِنْهُمْ مُحَمَّدٌ وَ أَرْبَعَةٌ مِنْهُمْ عَلِيٌّ .

 جابر بن عبد اللّٰه انصاری‌ گويد: 

بر حضرت فاطمه عليها السّلام وارد شدم و در مقابل او لوحی‌ ديدم كه اسامی‌ اوصياء از فرزندان او را در آن نوشته بودند، من آن اسم‌ها را شمردم دوازده نفر بودند كه آخر آنها قائم بوده، در ميان اسم‌ها سه نفر محمّد و چهار نفر علي وجود داشت.

📚 کمال الدين و تمام النعمة ج۱، ص۳۱۱

رخت بربستن برکت؛ نگاهی به پیوند میان گناه و بی‌برکتی در کلام امام علی(ع)

💠 رخت بربستن برکت از سرزمین دل‌ها

🔹 #امام_علی_علیه_السلام فرمودند:

«إذا ظَهَرَتِ الجِناياتُ ارتَفَعَتِ البَرَكاتُ.»

هرگاه گناهان آشکار شوند، برکت‌ها از میان می‌روند.

📚 غررالحکم، ح ۴۰۳۰

✨ برکت، تنها فزونی مال یا نعمت نیست؛ نوری است که خداوند در دل، خانه، علم و عمر انسان می‌تاباند. اما این نور با تاریکی گناه سازگار نیست.

وقتی خطا و معصیت در جامعه یا در زندگی فردی آشکار می‌شود و زشتی، عادی جلوه می‌کند، آن نور آرام آرام خاموش می‌شود؛ دل‌ها بی‌صفا، کارها بی‌ثمر و روابط بی‌دوام می‌گردند.

🔸 گناه، ریشه‌ی نامرئی بی‌برکتی است؛ همان گونه که آلودگی هوا دیده نمی‌شود اما تنفس را دشوار می‌کند، آلودگی اخلاقی نیز آرام و پنهان، جان جامعه را می‌فرساید.

🔸 در مقابل، توبه، صداقت و پاکی، زمین را دوباره زنده می‌کند. برکت، به خانه‌هایی بازمی‌گردد که در آنها یاد خدا زنده است و نگاه‌ها از گناه شرم دارند.

بی‌برکتی، فقر پنهان دل‌هاست؛ و طاعت، سرمایه‌ی جاودان برکت.

تربیت نسل Z در پرتو حکمت علوی

🔰 امیرالمؤمنین علی(ع) می‌فرمایند:

«لا تَقسِروا أولادَكُم عَلى آدابِكُم، فَإِنَّهُم مَخلوقونَ لِزَمانٍ غَيرِ زمانِكُم» فرزندان خود را بر آداب و رسوم خویش وادار نکنید؛ زیرا آنان برای زمانی غیر از زمان شما آفریده شده‌اند.

📚 شرح نهج‌البلاغه ابن‌ابی‌الحدید، ج۲۰، ص۲۶۷

پیام تربیتی حدیث

این سخن کوتاه، یکی از ژرف‌ترین اصول تربیت اجتماعی و نسلی را بیان می‌کند:

فرزندان را برای زمان خویش تربیت کنید، نه برای زمان ما. تربیت، رشد دادن است نه تحمیل قالب‌ها. والدینی که می‌خواهند فرزندانشان در آینده بدرخشند، باید آنان را برای «فردا» آماده کنند، نه برای «دیروز» خودشان.

مرز تربیت و تحمیل

حضرت در این کلام، مرز میان تربیت و تحمیل را آشکار می‌سازند. تربیت حقیقی، یعنی فراهم کردن زمینه‌ی شکوفایی استعدادهای درونی فرزند در چارچوب ارزش‌ها، نه الزام او به تکرار شیوه‌های گذشتگان.

هر نسلی، فرزند زمان خویش است؛ همان‌گونه که لباس، ابزار و زبان دگرگون می‌شود، شیوه‌های اندیشیدن و نیازهای روحی نیز تغییر می‌یابد. اگر والدین فرزند را در چارچوب عادت‌های خود زندانی کنند، در حقیقت بال‌های او را برای پرواز در دنیای آینده می‌شکنند.

اصول ثابت، روش‌های پویا

توجه به اقتضائات زمان، به معنای کنار گذاشتن اصول نیست. تربیت دینی بر اصولی ثابت چون ایمان، اخلاق و صداقت استوار است، اما در روش‌ها باید پویا و انعطاف‌پذیر بود.

بیان ارزش‌ها باید با زبان نسل امروز، در قالب رسانه و فضای فکری او صورت گیرد؛ با گفت‌وگو و محبت، نه سلطه و اجبار.

نتیجه تربیتی

اگر والدین، مربیان و مسئولان فرهنگی بخواهند در تربیت نسل Z موفق باشند، باید:

1. دنیای فکری، زبان و دغدغه‌های آنان را بشناسند.

2. میان اصول ثابت و شیوه‌های نو توازن برقرار کنند.

3. با محبت و منطق گفت‌وگویی، ایمان و اخلاق را در جان آنان نهادینه سازند.

 شهادت حضرت زهرا(س) در ۷۵ روز؛ گزارش کهن و مستند شیعی

شهادت حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) در منابع کهن شیعه

یکی از مباحث مهم در تاریخ اهل‌بیت(علیهم‌السلام)، مدت زمان حیات حضرت فاطمه زهرا(سلام‌الله‌علیها) پس از رحلت پیامبر اکرم(صلی‌الله‌علیه‌وآله) است.

نخستین و معتبرترین گزارش‌های شیعی، بر ۷۵ روز تأکید دارند؛ روایتی که با سند صحیح و از امام صادق(علیه‌السلام) نقل شده است و از طریق محدّثان بزرگ به ما رسیده است.

🔹 صفّار قمی (م ۲۹۰ق) در کتاب معتبر بصائرالدرجات نخستین کسی است که این روایت را ثبت کرده است:

 «إنَّ فاطِمَةَ(ع) مَكَثَتْ بَعْدَ رَسُولِ الله(ص) خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً.»

(بصائرالدرجات، صفّار قمی)

پس از او، دو تن از برجسته‌ترین محدّثان شیعه، ابن ابی‌الثّلج (م ۳۲۵ق) و ثقة‌الاسلام کلینی (م ۳۲۹ق) این گزارش را با دو سند مستقل، از راویان مورد اعتماد یعنی هشام بن سالم و ابوعبیده حذّاء از امام صادق(علیه‌السلام) نقل کرده‌اند: «عاشَتْ فاطِمَةُ(ع) بَعدَ أَبِيها خَمْسَةً وَ سَبْعِينَ يَوْماً.»

(الکافی، ج ۱، ص ۴۵۸)

این روایات، به دلیل قدمت و وثاقت راویان، مبنای اعتماد بسیاری از دانشمندان متقدم شیعه قرار گرفته است.

عالمان بزرگی چون فضل‌بن‌حسن طبرسی (م ۵۴۸ق)، قطب‌الدین راوندی (م ۵۷۳ق)، ابن بطریق (م ۶۰۰ق) و علی‌بن‌عیسی اِربِلی (م ۶۹۲ق) در آثار خود همین روایت ۷۵ روز را پذیرفته و نقل کرده‌اند.

بنابراین، بر پایه‌ی کهن‌ترین و معتبرترین مستندات حدیثی، حضرت زهرا(سلام‌الله‌علیها) هفتاد و پنج روز پس از رحلت پیامبر(ص) به شهادت رسیدند؛ روایتی که از امام صادق(ع) سرچشمه گرفته و با سلسله راویان ثقه، در سراسر تاریخ شیعه ماندگار شده است.